Không khó để viết một bản kế hoạch kinh doanh hiệu quả

Hướng dẫn giúp cho các doanh nhân đang có mong muốn khởi sự kinh doanh hay mở rộng lĩnh vực kinh doanh của mình viết một bản kế hoạch kinh doanh xuất sắc, tạo tiền đề cho thành công của doanh nghiệp.

Việc huy động nguồn vốn bên ngoài gần như là không thể nếu không có kế hoạch kinh doanh. Và tất nhiên, người cho vay và nhà đầu tư muốn thấy một kế hoạch hợp lý và chặt chẽ trước khi đặt cược. 

Hãy cùng tìm hiểu những yếu tố cấu thành nên một bản kế hoạch kinh doanh tốt cũng như phương pháp xây dựng chúng một cách phù hợp nhất.

Nội dung và tóm tắt

Phần nội dung (hoặc mục lục) giúp người đọc dễ dàng, nhanh chóng nắm bắt những gì kế hoạch mang lại và cách điều hướng nó. Các nội dung nên có một bản tóm tắt đi kèm. Để thu hút sự chú ý của những người đóng góp tài chính tiềm năng, bản tóm tắt là phần quan trọng nhất trong toàn bộ tài liệu, vì vậy hãy dành thời gian thực hiện một cách chuẩn xác. Những người cấp vốn và những người có thể cho bạn lời khuyên sẽ chỉ đọc qua mục lục bởi họ có cả đống đề xuất khác cũng đang giành giật sự chú ý.

Cơ hội

Bạn không nên khởi sự hoặc mở rộng kinh doanh trừ khi đã xác định được cơ hội sinh lời. Hãy sử dụng phần cơ hội của kế hoạch kinh doanh để mô tả dự án này. Đầu tiên, phác thảo sơ bộ vấn đề, phạm vi và xu hướng thị trường có thể ảnh hưởng đến cách thị trường của bạn đối diện với vấn đề này trong những năm tới, sau đó giới thiệu giải pháp của mình. Bạn cần giúp người đọc hiểu và đánh giá cao cơ hội kinh doanh. Vì vậy, hãy mô tả cơ hội một cách rõ ràng và hấp dẫn.

Đồng thời, hãy sử dụng phần cơ hội trong kế hoạch kinh doanh để làm nổi bật các lợi ích kinh tế tiềm ẩn sau vấn đề cùng những nhân tố thúc đẩy giải pháp của bạn thành công, như thâm nhập thị trường và đổi mới sản phẩm. Nhưng đừng lan man. Hãy thật ngắn gọn, súc tích và lạc quan. Đây cũng là phần thích hợp để trích dẫn mức vốn bạn đang tìm kiếm và cách phân bổ chúng.

Công ty với các sản phẩm và chiến lược

Hãy sử dụng phần này để mở rộng giải pháp đề xuất cho vấn đề đã xác định: trình bày chi tiết sản phẩm hoặc dịch vụ cũng như công ty của bạn và cách thức tổ chức của nó. Hãy đưa vào bất kỳ dữ liệu thị trường nào bạn có kết quả cho đến thời điểm gọi vốn.

3 yếu tố chính cần có trong mục này:

• Mục tiêu

Các nhà đầu tư sẽ muốn biết bạn dự định phát triển như thế nào, vì vậy hãy đưa vào bản kế hoạch kinh doanh mục tiêu của bạn cho công ty. Nếu công ty có khả năng trở thành mục tiêu mua lại hấp dẫn từ đối thủ cạnh tranh lớn hơn nhưng ít đổi mới hơn, hãy đề cập đến yếu tố này.

Nếu các sản phẩm của công ty chưa sẵn sàng bán ra thị trường, bạn nên mô tả kế hoạch giới thiệu sản phẩm. Hãy đưa vào các thông tin sơ bộ của bất kỳ nguyên mẫu nào bạn đã tạo ra, cũng như kết xuất đồ họa hình ảnh của sản phẩm cuối. Nếu sản phẩm của bạn đã sẵn sàng cho thị trường, hãy đưa hình ảnh chất lượng cao vào kế hoạch.

• Mô hình và chiến lược kinh doanh

Chi phí của bạn là gì? Doanh thu của bạn đến từ đâu? Hãy giải thích sự khác biệt trong cách tiếp cận thị trường của công ty bạn và lợi thế cạnh tranh bền vững mà sự khác biệt đó mang lại. 

Điều gì tạo nên sự khác biệt cho sản phẩm, dịch vụ hoặc phương tiện giao hàng và trở thành điều ao ước trong mắt khách hàng? Làm thế nào để biến sự khác biệt đó thành lợi thế cạnh tranh nhằm tạo ra lợi nhuận và tăng giá trị vốn chủ sở hữu? Các nhà đầu tư muốn câu trả lời rõ ràng cho những câu hỏi này. Hãy nêu chi tiết chúng ra.

Hãy mô tả cả đối thủ cạnh tranh của bạn. Ngoài việc giải thích lý do tại sao khách hàng sẽ chọn sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn thay vì các sản phẩm, dịch vụ khác, hãy cho thấy bạn hiểu rõ cách thức hoạt động của ngành. Đồng thời xem xét cách các đối thủ phản ứng với thành công của bạn – điều gì sẽ xảy ra nếu họ sao chép sản phẩm bán chạy nhất? Làm thế nào để bạn duy trì sự trung thành của khách hàng?

• Quyền sở hữu 

Phần thông tin công ty trong kế hoạch kinh doanh cũng là một vị trí phù hợp để xem thông tin về sở hữu:

Ai là chủ sở hữu hiện tại và họ kiểm soát bao nhiêu phần trăm?

Quyền sở hữu được chứng minh như thế nào, ví dụ trong trường hợp cổ phiếu phổ thông và cổ phiếu ưu đãi?

Bạn đã phát hành bất kỳ quyền chọn, chứng quyền hoặc trái phiếu chuyển đổi nào có thể mở rộng quyền sở hữu chưa?

Chủ sở hữu nào tham gia hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp?

Đội ngũ

Mô tả về đội ngũ là một trong những phần quan trọng nhất của kế hoạch. Các nhà đầu tư rất muốn biết về những người đứng đằng sau doanh nghiệp – những cá nhân được xem là tài sản cốt lõi của công ty. 

Đừng đưa ra tiểu sử dài của từng thành viên trong nhóm, hãy nêu bật những kinh nghiệm hoặc bằng cấp mà các thành viên chính của nhóm mang lại cho doanh nghiệp. Tại sao họ (và bạn) là những cá nhân phù hợp để hoàn thành nhiệm vụ? Ngoài các thành viên hiện tại, làm thế nào để bạn dự đoán hướng phát triển của nhóm? Bạn sẽ cần những khả năng nào để đạt được chiến lược?

Kế hoạch marketing

Nếu phần đội ngũ trong kế hoạch kinh doanh nhận được sự chú ý nhiều nhất từ độc giả, kế hoạch marketing sẽ đứng thứ hai. Các nhà đầu tư biết marketing là hoạt động gắn liền với thành công hay thất bại nhất. Tất cả các doanh nghiệp đều cần một sản phẩm hoặc dịch vụ hấp dẫn, nhưng một công ty sẽ thất bại nếu thông điệp không bao giờ tới được khách hàng tiềm năng. Một kế hoạch marketing hợp lý và thực tế sẽ đảm bảo công ty của bạn kết nối chặt chẽ với khách hàng.

Để làm tăng độ tin cậy cho kế hoạch, bạn nên có thông tin thị trường vững chắc. Hãy tóm tắt thông tin thị trường đó ở đây và giới thiệu cho độc giả về bất kỳ nghiên cứu thị trường nào bạn đã cung cấp trong phụ lục kế hoạch kinh doanh.

Kế hoạch hoạt động kinh doanh

Cho dù là công ty sản xuất hay phân phối các sản phẩm hoặc điều hành một trang web, ứng dụng hoặc kinh doanh nền tảng, bạn đều phải đối mặt với một loạt vấn đề về hoạt động vận hành. Bạn có mối quan hệ với nhà cung cấp nào hoặc đã có hình dung về các mối quan hệ đó chưa? Bạn sẽ cần bao nhiêu hàng trong kho? Những đầu việc vận hành hằng ngày nào sẽ được xử lý nội bộ và đầu việc nào sẽ được thuê ngoài? Một kế hoạch vận hành sẽ xem xét nhiều chi tiết chuyển đổi đầu vào thành đầu ra mà khách hàng đánh giá cao.

Kế hoạch tài chính

Nếu một công ty đã vận hành, nó sẽ có (hoặc nên có) một báo cáo tài chính: bảng cân đối kế toán, báo cáo thu nhập và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. 

Bảng cân đối kế toán mô tả những gì công ty sở hữu – tài sản – và cách cấp vốn cho tài sản đó (thông qua các khoản nợ và tiền của những chủ sở hữu hiện tại) kể từ một ngày cụ thể. Báo cáo thu nhập cho thấy doanh thu của công ty, những gì công ty đã bỏ ra để có được các khoản doanh thu đó, tiền lãi và thuế họ đã trả trong một khoảng thời gian xác định. Cuối cùng, báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho độc giả biết các nguồn và việc sử dụng tiền mặt trong cùng thời kỳ. Ba báo cáo tài chính này kết hợp với nhau sẽ cho nhà đầu tư tiềm năng nhiều thông tin.

Ngoài những yếu tố trên, một bản kế hoạch kinh doanh tốt cần tuân thủ các quy tắc viết: sử dụng từ ngữ súc tích, câu từ đơn giản, tận dụng tối đa các yếu tố thiết kế và sử dụng đồ họa một cách thận trọng.

Hy vọng những hướng dẫn chi tiết trên đây sẽ giúp cho các doanh nhân đang có mong muốn khởi sự kinh doanh hay mở rộng lĩnh vực kinh doanh của mình tạo ra một bản kế hoạch kinh doanh xuất sắc, tạo tiền đề cho thành công của doanh nghiệp.