Tôi đã đọc bộ HBR Onpoint 2021 và những kiến thức trong sách đã đem đến cho tôi nhiều ý tưởng. Những case study lớn cùng những phân tích chuyên sâu cho phép tôi có thể học hỏi, ứng dụng vào doanh nghiệp và sau đó suy nghĩ về tương lai doanh nghiệp có thể phát triển theo cách nào. Thật là quý giá.
Năm 2020 và năm 2021 là 2 năm kinh doanh rất khó khăn, mỗi ngày có đến gần 500 doanh nghiệp bị phá sản và ngừng hoạt động. Pizza Home cũng gặp những khó khăn tương tự và trong một năm vừa qua có những thời điểm tôi thực sự cảm thấy đứng giữa bờ vực, không biết có nên tiếp tục kinh doanh hay không.
Vào thời điểm khó khăn như vậy, khi doanh số gần như chạm về bằng không, cá nhân tôi cũng cảm thấy rất bối rối và không biết tương lai đi về đâu. Như một người mù đường, tôi đã đi tìm rất nhiều khóa học, cuốn sách, rất nhiều người để tư vấn, để chỉ cho tôi, để có thể trấn an tôi cũng chỉ với mục đích tìm ra hướng đi mới của doanh nghiệp trong tương lai. Rất may là tôi đã tìm được bộ sách HBR Onpoint 2021 với chủ đề Sức bật sau khủng hoảng của Harvard Business Review.
Lúc thuận lợi, nhiều người không nghĩ đến rủi ro
Hai cuốn đầu tiên tôi đọc là “Quản lý trong bối cảnh suy thoái” và “Quản lý rủi ro”. Tôi lập tức thích hai cuốn này ngay, bởi vì nó đánh đúng vào cái thực trạng của doanh nghiệp của tôi. Năm 2019, khi mà phần lớn doanh nghiệp F&B lúc đó làm ăn rất thuận lợi và khi mà mọi việc diễn ra quá tốt đẹp thì tôi cũng giống như rất nhiều những doanh nghiệp khác, bị mất kiểm soát và lúc đó cứ cố gắng chạy theo khối lượng, chạy theo số lượng, muốn mở thêm rất nhiều cửa hàng, muốn làm sao gia tăng doanh số rồi gia tăng về mặt quy mô.
Tuy nhiên, có một thứ mà lúc đó tôi đã quên mất, là việc kiểm soát rủi ro – quản lý rủi ro. Khi mọi thuận lợi quá thì tôi cứ làm theo cái mà tôi nghĩ rằng “À, nó tốt quá rồi, chắc là nó không có rủi ro đâu; hoặc có rủi ro gì đó xảy ra thì nó hoàn toàn có thể khỏa lấp được cái rủi ro đó”. Thế nên, khi đại dịch Covid-19 xảy ra, tôi mới thấy rằng hóa ra tất cả khía cạnh quản lý rủi ro mà trước đây tôi nghĩ là không cần thiết lắm thì lại cực kỳ quan trọng, và tôi thật sự ngấm việc quản lý rủi ro này rất nhiều.
Khi dịch bệnh xảy ra, doanh nghiệp gặp khó về tiền mặt và những cái rủi ro lập tức ập đến. Có những thời điểm rất ngặt nghèo, doanh nghiệp lớn thậm chí cũng phải ngưng hoạt động bởi vì không quản lý rủi ro đúng cách. Tôi quyết định phải tái cấu trúc lại toàn bộ doanh nghiệp và quản lý công ty theo một cách rất mới, bởi vì làm theo cách cũ không còn hiệu quả nữa.
Và khi đó tôi tìm đến cuốn “Quản lý trong bối cảnh suy thoái”. Cuốn sách phân tích rằng trong thời kì 1 năm vừa qua, chúng ta đối mặt với khủng hoảng và nhận ra chúng ta không thể quản lý theo kiểu cũ được nữa. Quản lý theo những tầng bậc như cũ tốn quá nhiều chi phí và nó không linh hoạt. Khi có những hoạt động về mặt quản lý theo hướng mới trong bối cảnh suy thoái này, chúng ta sẽ biết điểm nào là điểm trọng tâm chúng ta cần giữ, cái nào cần phải quyết định loại bỏ để đặt doanh nghiệp ở một tư thế linh hoạt hơn, vững mạnh hơn.
Đương đầu với thực tế và tìm ra hướng đi mới
Hai cuốn tiếp theo khiến tôi thích thú là “Sức bật sau khủng hoảng” và “Đổi mới mô hình kinh doanh”. Một năm vừa qua khiến tôi thực sự thấm thía câu “Trong nguy có cơ”, trước đây tôi cứ nghĩ nó chỉ là lý thuyết. Khi dịch bệnh xảy đến rồi, chúng ta có than vãn đi nữa thì thực tế vẫn vậy, chúng ta có kêu thế nào đi chăng nữa thì tình thế cũng không thay đổi. Vậy thì làm cách nào mà chúng ta có thể đương đầu với khủng hoảng một cách hiệu quả nhất và làm cách nào chúng ta có thể tạo ra được hướng đi mới? Năm 2020, tôi áp dụng một số hoạt động quản lý theo kiểu mới, giúp doanh nghiệp tinh gọn hơn. Tuy nhiên, phải tìm ra được hướng đi mới để có thể phát triển tiếp chứ không thể dừng lại được.
Cuốn “Sức bật sau khủng hoảng” gợi mở rất nhiều ý tưởng qua việc phân tích những doanh nghiệp từ quy mô nhỏ đến quy mô lớn đã gặp tình trạng khủng hoảng như thế nào, khó khăn thế nào, và họ đối mặt với tình huống đó, vượt qua khủng hoảng đó ra sao. Đó là những case study chúng ta hoàn toàn có thể học tập được để chúng ta ứng dụng vào doanh nghiệp của chúng ta, tìm ra hướng đi mới hiệu quả hơn.
“Đổi mới mô hình kinh doanh” là cuốn tôi càng tâm đắc hơn rất nhiều. Trong vòng một năm, chúng tôi đã dịch chuyển từ môi trường offline sang online và khi dịch chuyển như vậy, tôi cũng tìm hiểu được những mô hình kinh doanh hoàn toàn mới trong lĩnh vực về F&B. Ví dụ như chúng tôi đã thành lập mô hình “Bếp trên mây- cloud cook”, đó là một trong những mô hình tiên tiến nhất trong mảng kinh doanh về F&B trên thế giới và chúng tôi là bên đầu tiên ứng dụng nó tại thị trường Việt Nam. Hoàn toàn là đổi mới mô hình kinh doanh.
Khi kinh doanh thuận lợi thì tôi có thể sẽ không bao giờ nghĩ ra là mình phải làm một mô hình như vậy. Vì dịch bệnh xảy đến, khó khăn xảy đến, tôi phải đào sâu tư duy suy nghĩ hơn rất nhiều, phải thay đổi mô hình kinh doanh và tôi thấy rằng khi thay đổi mô hình kinh doanh thì doanh nghiệp của tôi thực sự hiệu quả hơn rất nhiều. Trước đây tôi theo đuổi quy mô và cứ thế bươn chải theo quy mô đó, không tính đến hiệu quả. Còn bây giờ tuy là số lượng điểm bán của tôi ít hơn nhưng chất lượng trên từng điểm bán tốt hơn rất nhiều. Trước đây tôi mong muốn làm sao có lãi trên cả chuỗi là được rồi, nhưng bây giờ phải có lãi trên từng điểm bán. Tôi cũng tự tin hơn trong việc nếu khủng hoảng kéo dài đi chăng nữa, chúng tôi cũng có mô hình kinh doanh tinh gọn hơn và bền vững hơn nhiều.
Quản lý nhân sự theo hướng phẳng hơn
Hai cuốn sách cuối cùng trong bộ sách là cuốn “Tái sáng tạo về nhân sự” và “Các nhà quản lý mới”. “Tái sáng tạo về nhân sự” là cuốn tôi đánh giá là cực kỳ phù hợp, đặc biệt trong ngành kinh doanh của tôi. Đó là ngành có tốc độ đào thải nhân sự rất lớn, đặc biệt là trong thời điểm covid vừa rồi – thời điểm mà doanh nghiệp hoàn toàn ngưng hoạt động, nhân sự nghỉ việc, tìm việc trong những môi trường khác và việc chúng ta quản lý nhân sự theo kiểu cũ không còn hiệu quả nữa. Việc mà chúng ta trả lương theo kiểu cũ, hệ thống theo kiểu cũ không còn hiệu quả nữa, bởi vì khi dịch bệnh xảy ra thì doanh nghiệp không thể nào có đủ dòng tiền để nâng đỡ cả một hệ thống nhân sự thừa thãi như xưa. Vì vậy cần làm cách nào đó để chúng ta có thể tái sáng tạo về mặt nhân sự, mỗi người phải đóng góp được ý tưởng mới, quản lý theo hướng phẳng hơn.
Đó là cái ý tưởng rất đắt giá trong cuốn sách. Việc quản lý kiểu mới không chia theo nhiều lớp lang nữa mà có tính trực tiếp hơn từ người lãnh đạo đến nhân viên và phản hồi từ nhân viên đến lãnh đạo. Khi tái sáng tạo công tác quản lý nhân sự, tôi gần gũi với nhân viên hơn. Tôi cảm thấy tôi yêu thương hơn và tôi cũng cảm thấy các bạn yêu thương lại tôi hơn, mỗi ngày đi làm chúng tôi đều cảm thấy vui hơn. Đó là một nguyên tắc đắt giá trong việc giữ người, dùng người để mọi người có thể phát huy năng lực một cách tốt hơn.

Song, quan trọng hơn là nếu muốn thay đổi thì phải thay đổi từ người lãnh đạo. Cuốn “Các nhà quản lý mới” sẽ thay đổi tư duy của bạn về mặt lãnh đạo, thay đổi tư duy của bạn về mặt quản lý nhân sự. Nếu vẫn quản lý theo kiểu cũ một chiều từ trên xuống dưới, người quản lý sẽ rất mệt. Trước đây có những thời điểm mà tôi không cảm thấy hạnh phúc trong công việc, bởi vì nó mệt mỏi quá. Khi càng mở rộng hệ thống, tôi càng cảm thấy mệt, thấy kiệt sức; nhưng với cách quản lý mới thì chúng ta có thể san sẻ công việc với nhân viên được nhiều hơn. Kiểu cũ là chúng ta kiểm soát tất cả mọi thứ, kiểu mới là chúng ta kiểm soát nhưng tất cả mọi người cùng được trao quyền, cùng kiểm soát.
Chúng ta hay nói rằng bình thường mới là cái bình thường không hề cũ nữa và nó phải đi cùng thói quen mới, ý niệm mới, tư tưởng mới. Và bộ sách của HBR Onpoint 2021 thực sự đưa cho chúng ta góc nhìn rất mới trong thời kỳ bình thường mới, chúng ta có thể ứng dụng vào doanh nghiệp để hoạt động hiệu quả hơn và vượt được qua thời kỳ khủng hoảng này một cách hiệu quả hơn.
Chúng ta thường nói, “tất cả là lý thuyết suông thôi”, nhưng hóa ra lý thuyết rất thực tế, bởi vì lý thuyết là đúc kết từ rất nhiều thực tế. Và với bộ sách của HBR Onpoint 2021, tôi đã thay đổi rất nhiều. Hãy đọc bộ sách này để có thêm nhiều ý tưởng ứng dụng vào doanh nghiệp và cùng vượt qua khủng hoảng.
Mr Pizza Hoàng Tùng
CEO/ Founder Chuỗi Pizza Home và Bếp trên mây Cloud Cook
————-
Về tác giả:
Mr Pizza Hoàng Tùng là CEO/ Founder Chuỗi Pizza Home và Bếp trên mây Cloud Cook
- Là tác giả cuốn sách “Marketing chiến lược, từ thực tiễn thương trường”
- Chuyên gia trong lĩnh vực F&B, sở hữu, tư vấn và triển khai hơn 20 thương hiệu top seller trên các nền tảng FoodApps như Grabfood, Baemin, Gojek, Shopeefood
- Giảng dạy về các chủ đề Khởi nghiệp F&B, Khởi nghiệp Tinh gọn (Lean Startup)
Bài viết liên quan