Các vai trò và trách nhiệm của người đứng đầu một hệ sinh thái

Nhìn chung, những người dẫn dắt doanh nghiệp phải đảm bảo sự thành công bền vững của các tổ chức. Để làm được điều đó, các nhà lãnh đạo cần phải thể hiện năm vai trò cốt lõi.

Trong bất kỳ một tổ chức hay doanh nghiệp nào, người lãnh đạo có một vai trò hết sức quan trọng. Các nhà lãnh đạo trở thành bộ mặt của công ty, và ngược lại, công ty phản ánh giá trị cá nhân lẫn phong cách của nhà lãnh đạo. Nhìn chung, những người dẫn dắt doanh nghiệp này đều có một trách nhiệm tổng thể không thể chối bỏ, đó là đảm bảo sự thành công bền vững của các tổ chức. Để làm được điều đó, các nhà lãnh đạo cần phải thể hiện năm vai trò cốt lõi như sau:

Nhà chiến lược kinh doanh

Các nhà lãnh đạo là các chiến lược gia doanh nghiệp trả lời câu hỏi “Chúng ta đang đi đâu?” và đảm bảo rằng những người xung quanh họ hiểu và hành động theo câu trả lời của câu hỏi đó. Họ không chỉ hình dung ra một tương lai mà còn truyền tải nó một cách đơn giản và rõ ràng. Các nhà lãnh đạo cũng tạo ra các cơ hội thị trường và sản phẩm hoặc dịch vụ mới từ sự hiểu biết sâu sắc về các xu hướng chính (đặc biệt và sự phát triển công nghệ và nhu cầu chưa được đáp ứng của khách hàng). Họ là người xây dựng sự đồng thuận về nơi phát triển (khách hàng, sản phẩm hoặc khu vực) và cách phát triển.

Câu chuyện về người sáng lập của Amazon là một ví dụ hết sức rõ ràng. Kể từ khi Amazon thành lập, ông đã hiểu rõ mình cần làm gì và định hướng công ty tập trung vào khách hàng: sự lựa chọn rộng rãi, giá thấp và thuận tiện. Ông buộc toàn bộ tổ chức phải suy nghĩ hướng về phía trước, đặc biệt là bảy hoặc tám năm tới, thông qua quá trình hoạch định chiến lược hằng năm nhằm đặt ra một định hướng chung, đồng thời đưa ra các lựa chọn hàng ngày để lồng định hướng chiến lược tương lai này vào hiện tại

Kiến trúc sư tổ chức

Kiến trúc sư tổ chức trả lời câu hỏi “Làm thế nào chúng ta có thể xác định lại ý tưởng của tổ chức và thiết kế lại các khối hợp thành chính yếu của nó để mang lại giá trị tốt hơn cho nhân viên, khách hàng và nhà đầu tư?” Họ xác định lại logic của tổ chức từ phân cấp, hệ thống, năng lực đến hệ sinh thái và sau đó phát triển các năng lực lớn hơn thông qua các thế mạnh tập thể của các đơn vị khác nhau trong hệ sinh thái. Họ cũng đảm bảo trách nhiệm của nhân viên và gắn kết phần thưởng của nhân viên với khách hàng, sự đổi mới và khả năng nhanh nhạy. Trong thời đại của thị trường thay đổi nhanh chóng, tầm quan trọng của kiến trúc tổ chức càng được nhấn mạnh hơn bao giờ hết.

Năm 2015, Alibaba của Jack Ma đã quyết định áp dụng mô hình tổ chức đối với các nhóm tự trị nhỏ và một nền tảng trung gian mạnh mẽ. Hơn hai mươi nhóm kinh doanh nhanh nhạy được điều hành bởi các nhà quản lý doanh nghiệp trẻ tuổi, những người được trao quyền đầy đủ để ra quyết định dựa trên nhu cầu của thị trường. Để tiếp tục trao quyền cho các nhóm này, Jack Ma đã quyết định tích hợp dữ liệu người dùng và hỗ trợ công nghệ ABC ở cấp độ nền tảng trung gian, từ đó, nền tảng này cung cấp dịch vụ plug-and-play cho các lĩnh vực kinh doanh nhanh nhạy đối mặt với khách hàng. Kết quả là doanh thu và lợi nhuận của Alibaba tăng nhanh trở lại sau năm 2015.

Người định nghĩa văn hóa

Những người định nghĩa văn hóa giải quyết câu hỏi “Chúng ta có muốn được biết đến không chỉ bởi các nhân viên mà còn, quan trọng hơn, bởi các khách hàng chúng ta đang phục vụ hôm nay và ngày mai?” Tất cả các nhà lãnh đạo Hệ sinh thái định hướng thị trường có trách nhiệm chủ yếu là tuyên bố rõ ràng về văn hóa đúng đắn của công ty. Họ cần truyền đạt văn hóa đúng đắn một cách rộng rãi và nhất quán, sử dụng nó để tác động đến tất cả các loại quyết định kinh doanh và đan kết nó trong toàn bộ các hệ thống quản lý tài năng của họ. 

Ren Zhengfei tại Huawei đam mê xây dựng văn hóa đúng đắn và thấm nhuần trách nhiệm giải trình để định hướng mọi người luôn ưu tiên khách hàng. Ông củng cố văn hóa bằng cách kể chuyện và viết thư cho người lao động, dành thời gian cho khách hàng, nhân viên và đối tác (mà không phải nhà đầu tư hay quan chức chính phủ), đầu tư một cách hào phóng vào công nghệ và con người để thành công lâu dài và lấy các giá trị cũng như văn hóa đã được tuyên bố làm cơ sở cho các quyết định cá nhân.

Quản lý tài năng

Những người quản lý tài năng trả lời câu hỏi “Ai là người đi cùng và ở lại với chúng ta trên hành trình kinh doanh, và làm thế nào chúng ta có thể giúp các nhân tài đạt được mục tiêu của họ? Những nhà lãnh đạo này biết cách xác định, xây dựng và truyền cảm hứng cho tài năng cả trong và ngoài nước. Đặc biệt, các nhà quản lý tài năng cần xác định và nuôi dưỡng những tài năng có tiềm năng cao, những người đáp ứng các yếu cầu tương lai của tổ chức. Các nhà lãnh đạo Hệ sinh thái định hướng thị trường nhận ra rằng cách tốt nhất để phát triển những người lãnh đạo mới nổi, người khám phá các vùng lãnh thổ chưa được biết là trao quyền cho họ với trách nhiệm công việc lớn hơn, phản hồi nhanh hơn và sự pha trộn hài hòa giữa trách nhiệm và phần thưởng.

Từ giai đoạn đầu tiên của một công ty nhỏ vào đầu những năm 1990, Huawei đã tích cực nhắm mục tiêu vào các trường đại học tốt nhất (như Đại học Thanh Hoa) ở Trung Quốc để thu hút sinh viên tốt nghiệp với mức đãi ngộ hào phóng. Ren Zhengfei tin rằng cách tốt nhất để phát triển tài năng là thông qua luân chuyển công việc giữa các chức năng và quốc gia. Các nhân tài có thể được thăng hoặc giáng chức một cách nhanh chóng, tùy theo hiệu suất. 

Năng lực cá nhân

Các nhà lãnh đạo hiệu quả không thể chỉ đơn giản bị giới hạn ở những gì họ biết và làm. Họ còn biết họ có thể hoàn thành bao nhiêu cùng với và thông qua những người khác. Trở thành một cá nhân tài giỏi không phải là một vai trò, mà là một tập hợp các hành động lãnh đạo, niềm tin và các giá trị hiện thực hóa các vai trò trên. Các nhà lãnh đạo có năng lực cá nhân có niềm tin mạnh mẽ và tin tưởng vào sứ mệnh hoặc mục đích của họ. Nhiệm vụ này, cùng với một tập hợp các giá trị mạnh mẽ khác, thúc đẩy họ tiến về phía trước bất chấp những thất bại lặp đi lặp lại và những thách thức khác. Các nhà lãnh đạo tài giỏi cũng học hỏi nhanh từ cả thành công lẫn thất bại.

Bezos, Jack Ma, Pony Ma và Ren Zhengfei là những nhà lãnh đạo có những sứ mệnh rõ ràng và giá trị mạnh mẽ. Họ biến giá trị cá nhân thành mục đích của công ty. Họ là những nhà lãnh đạo đích thực, những người nói đi đôi với làm. Giá trị của họ mang lại cho họ năng lượng cảm xúc và khả năng phục hồi qua những lần suy thoái khó khăn. Nếu không có sứ mệnh rõ ràng và giá trị mạnh mẽ, các nhà lãnh đạo có thể từ bỏ hoặc đưa ra các quyết định kinh doanh sai lầm.